Wat kan ik doen als patiënt ?

Als patiënt of familielid/bezoeker kan je een belangrijke rol spelen om handhygiëne te bevorderen. Je wordt dan een partner van artsen, verpleegkundigen en paramedisch personeel in je eigen zorg of die van jouw familielid/vriend. Want handhygiëne is van belang bij elke vorm van zorgverlening, ongeacht door wie (arts, verpleegkundige, paramedisch personeel,…) en waar (ziekenhuis, woonzorgcentrum, op consultatie bij de arts, thuis,…) die gebeurt.

Laat duidelijk je waardering blijken wanneer artsen, verpleegkundigen en paramedisch personeel hun handen ontsmetten tijdens de zorgverlening. Als je de indruk hebt dat ze dat vergeten zijn, vraag dan vriendelijk of ze hun handen hebben ontsmet. Vooraleer de  zorgverlener je benadert, kan je hem/haar heel beleefd herinneren aan het belang van een goede handhygiëne. Concrete tips voor het aanspreken van je zorgverlener vind je hier.

In het ziekenhuis moeten zorgverleners hun handen op de volgende momenten ontsmetten:

• vóór ze de patiënt aanraken
• vóór ze een propere of invasieve handeling uitvoeren (bv. plaatsen van een intraveneuze katheter, uitvoeren van een bloedafname)
• na aanraking van de patiënt of zijn directe omgeving (bed, nachtkastje)
• na handelingen die hen kunnen blootstellen aan bloed en/of lichaamsvochten (vb. urinezak leegmaken)

Familieleden en bezoekers wassen of ontsmetten best hun handen bij aankomst in je kamer (zeker vóór ze je aanraken) maar ook wanneer ze je kamer verlaten.

Als je artsen, verpleegkundigen en paramedisch personeel op een vriendelijke en positieve manier aanspreekt over handhygiëne, zullen ze je goede bedoelingen begrijpen en je dat niet kwalijk nemen.

Via de nationale campagnes voor een betere handhygiëne sensibiliseren wij zorgverleners om zich open te stellen voor een actieve bijdrage van de patiënt en zijn familie. Bovendien is het je recht om informatie te vragen aan zorgverleners en om na te gaan of je de best mogelijke zorg krijgt.

Wij raden je aan om je zorgverlener als volgt aan te spreken:

Herinneren en bedanken zijn positieve interacties. Jouw zorgverlener zal dan ook je positieve intenties begrijpen om een infectie te voorkomen. Houd het simpel en doe het vaak!

Ga je op bezoek bij een familielid of vriend in een zorginstelling? Let dan op deze 5 puntjes zodat microben niet verspreid worden en dus geen infecties kunnen veroorzaken:

• Was of ontsmet je handen vóór je op bezoek komt
  De zeep en handalcohol in de kamer van een patiënt zijn voor iedereen. Was of ontsmet je handen wanneer je de kamer binnenkomt en buitengaat. Zo vermijd je dat microben binnengebracht worden en zich verspreiden in de kamer. Dring erop aan dat ook zorgverleners handhygiëne toepassen vóór ze een familielid of vriend verzorgen. Reinig je handen na hoesten en niezen en nadat je je ogen, neus of mond hebt aangeraakt. Zeker na een bezoek aan het toilet. Ook vóór en na de maaltijd, is het aangeraden je handen te wassen of te ontsmetten. Lees en volg aandachtig eventuele instructies aan de ingang van de patiëntenkamer.
• Blijf thuis wanneer je ziek bent
  Ga niet op ziekenbezoek wanneer je ziek bent of de afgelopen drie dagen ziektesymptomen hebt vertoond zoals misselijkheid, braken, diarree, koorts (of koortsachtig gevoel), hevige hoest of uitslag.
• Vraag of het ok is
  Bloemen, kinderen en/of huisbereid eten kunnen het bezoek voor een patiënt heel aangenaam maken. Vraag altijd aan de zorgverlener of dit toegelaten is.
• Volg speciale voorzorgsmaatregelen indien nodig
  Als de patiënt die je wil bezoeken ‘in isolatie’ verblijft, bespreek dan met een zorgverlener wat je moet doen vooraleer je de kamer mag binnengaan. Het is mogelijk dat je een masker en/of andere beschermende kledij moet dragen.
• Vermijd rommel
  Beperk de persoonlijke spullen van de patiënt in de kamer. Minder rommel vergemakkelijkt het poetsen van de patiëntenkamer. Zorg er ook voor dat de spullen van de patiënt zich niet op de vloer of in de buurt van de vuilbak bevinden.

BRON: Infection prevention and You (APIC - Patients and families)

Multiresistente bacteriën reageren enkel op een beperkt aantal antibiotica. Daarom kunnen ze infecties veroorzaken die moeilijk te behandelen zijn. Het is dus noodzakelijk om hun verspreiding binnen de zorginstellingen te beperken.

Multiresistente bacteriën verspreiden zich heel gemakkelijk van persoon tot persoon via de handen. Andere manieren van overdracht zijn hoesten, niezen en soms via de kleding. Daarom nemen je zorgverleners specifieke maatregelen om de verspreiding van de multiresistente bacteriën te voorkomen: handhygiëne, het dragen van een schort, een masker, handschoenen, …

Aarzel niet om extra advies te vragen aan je zorgverleners.
 

Voorzogsmaatregelen

• De belangrijkste voorzorgsmaatregel is handhygiëne. Zowel voor patiënten als voor  bezoekers. In het ziekenhuis moet je je handen altijd ontsmetten met handalcohol. Dat moet je meerdere keren per dag doen, zeker als je de kamer verlaat.
• Een goede persoonlijke hygiëne is essentieel. In sommige gevallen is het gebruik van antimicrobiële zeep vereist.
• Strikte mondhygiëne is ook heel belangrijk. In sommige gevallen wordt ontsmettend mondwater voorgeschreven.
• De kledij die gedragen wordt, moet proper zijn en bij voorkeur wordt ze dagelijks gewisseld.
• In bepaalde gevallen zijn extra voorzorgsmaatregelen vereist.
• Vraag jouw bezoekers om geen gebruik te maken van het toilet op je kamer en om niet op bezoek te gaan bij andere patiënten.

Advies bij terugkeer naar huis

• Informeer je zorgverleners als je drager bent van multiresistente bacteriën.
• Handen wassen met water en zeep blijft heel belangrijk. Je handen ontsmetten met handalcohol is niet meer nodig.
• Voor je persoonlijke hygiëne: was jezelf elke dag met  normale zeep. Was je kleren op de hoogst mogelijke temperatuur met je gebruikelijke wasmiddel. De ideale wastemperatuur is 60°C. Strijken is ook een goede manier om ziekteverwekkende microben te doden.
• Alle bevuilde verbanden en beschermingen mogen weggegooid worden met het huishoudelijk afval.

Advies bij een nieuwe hospitalisatie

Meld bij opname in het ziekenhuis dat je drager bent (geweest) van multiresistente bacteriën.